⚑ Introductie tot Regelbeheer en de Omgevingswet 

In dit artikel zal op een compacte manier uitleg worden gegeven over de context rondom de Regelbeheer-applicatie. Er wordt onder andere ingegaan op de achtergrond waaruit Regelbeheer ontstaan is, een basisbegrip verschaft van de technische koppeling met het DSO en een basale uitleg gegeven voor het starten met werken met de applicatie. Met het behandelen van deze onderwerpen hopen we je als starter de leidraad van de applicatie mee te geven en de context waarin Regelbeheer zich bevindt zichtbaar te maken.  

1 Achtergrond van het ontstaan van Regelbeheer#

Vanuit de overheid is besloten dat het nodig is om alle vergunningaanvragen die bij verschillende bevoegd gezagen worden gedaan te centreren op één digitale plek: Het Omgevingsloket. Via dit digitale Omgevingsloket kunnen initiatiefnemers, overheden en belanghebbenden snel zien wat mag in de fysieke leefomgeving. Het is de bedoelding dat deze Omgevingswet, de wet die deze ontwikkeling moet bewerkstelligen, ervoor zorgt dat de regels voor ruimtelijke ontwikkeling worden vereenvoudigend, samengevoegd en altijd actueel zijn. Deze wet zou in eerste instantie in 2021 in werking treden. Echter is, door meerdere redenen, de invoering van de wet uitgesteld tot 2023.  

Ter ondersteuning aan de realisering van deze Omgevingswet is het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) in het leven geroepen. Dit platform functioneert als spin in het web om alle belanghebbenden bij elkaar te brengen en te voorzien van de nodige informatie om alle (technische en non-technische aspecten) van de uitwerking van de wet op te zetten. Via het DSO worden een aantal technische standaarden uitgewerkt waar softwareleveranciers hun software op moeten aansluiten om de informatie toonbaar te maken in het digitale Omgevingsloket. De belangrijkste standaarden hiervan zijn de STTR (Standaard toepasbare regels) en de STOP/TPOD (Standaard officiele publicaties/ toepassingsprofiel omgevingsdocumenten). De inhoud van deze standaarden zullen verderop worden toegelicht.  

Regelbeheer is een applicatie waarin je als organisatie regelgeving kan opnemen en omzetten naar toetsbare vragen die door initiatiefnemers te beantwoorden zijn. De ingevoerde data wordt in het formaat van de bovengenoemde standaarden aangeleverd aan het Omgevingsloket waar initiatiefnemers de opgestelde vragen kunnen oproepen en beantwoorden. De applicatie is dus een koppelstuk tussen het bevoegd gezag en het DSO. 

2 Wat biedt Regelbeheer de organisatie#

De geboorte van Regelbeheer is dus primair ontstaan vanuit een eis van de overheid. Echter is dit niet de enige gedachtegang geweest bij de ontwikkeling van Regelbeheer. Hoogheemraadschap Delfland zag de komst van deze wet als kans om deze digitaliseringsstap zo optimaal mogelijk te benutten. In samenwerking met Moxio is er onderzocht hoe de applicatie zodanig kon worden opgebouwd om maximale impact te hebben op de werkwijze van waterschappen omtrent het regelgevingsproces maar ook de communicatie met initiatiefnemers. Digitalisering kan immers vele voordelen hebben wanneer het goed ingestoken wordt. Het resultaat is één applicatie voor het beheren van alle regelgeving voor het waterschap, het beheren van de toepasbare vorm van de regels en het koppelen van de bijbehorende locaties. 

Naast deze primaire functionaliteiten kent Regelbeheer nog een aantal andere handige eigenschappen. In de applicatie zijn de onderdelen allemaal als losse ‘lego’-blokjes opgenomen en aan elkaar gekoppeld om samen de juridische teksten etc. op te bouwen. Door deze gelaagde opbouw en de onderlinge koppelingen kan Regelbeheer een groot aantal doorsneden van de data genereren die tot nieuwe inzichten kunnen leiden. Wanneer Regelbeheer goed wordt ingezet, kan dit voordelen opleveren die met niet-digitale data onverkrijgbaar waren.

Buiten het kunnen maken van doorsneden, heeft Regelbeheer ook wat extra functionaliteiten naast de benodigde functionaliteiten voor het leveren aan het DSO. Met de regelbeheer-applicatie kan er ook regelgeving worden beheerd die niet via het DSO hoeft te worden ontsloten, kun je regelgeving linken aan overkoepelende doelen in de organisatie en kan de regelgeving altijd en overal geraadpleegd worden door iedereen in de organisatie. Daarnaast sluit de applicatie aan op het wijzigingsproces van de bevoegde gezagen waardoor je overzichtelijk en in samenhang wijzigingen kunt doorvoeren op regelgeving. 

Kortom, de Regelbeheer-applicatie kan veel voordelen bewerkstelligen voor de organisatie. Maar wat heeft de burger aan de komst van het Omgevingsloket? 

Voorbeeld van een datadoorsnede in de Regelbeheer applicatie

Serviceverlening naar initiatiefnemers #

Zoals toegelicht in de vorige alinea kan de Regelbeheer-applicatie veel voordelen kennen voor de organisatie maar we delen nog meer voordeel uit: namelijk voor de burger. De overgang naar digitale raadpleging van regelgeving opent een kans om serviceverlening aan de burger naar een hoger level te tillen. Hiervoor is het belangrijk te onderkennen dat er verschillen zijn tussen de belevingswereld van de initiatiefnemer en de wereld van het bevoegd gezag. De applicatie biedt hierin een platform voor het slaan van de brug tussen juridische concepten en de belevingswereld van de burger. Bijvoorbeeld, wanneer een initiatiefnemer een boom wil kappen wordt dat in de wereld van het bevoegd gezag benoemd als een houtopstand vellen en een aanpassing aan de leefomgeving. In de applicatie worden beide benaderingen in stand gehouden en aan elkaar gelinkt. Naast deze koppeling kent deze verbinding van belevingswerelden nog specifieke voordelen voor beide partijen: 

De initiatiefnemer is geholpen bij een helder (niet juridisch geformuleerd) antwoord op zijn aanvraag wat in de applicatie kan worden opgesteld. Om dit te bewerkstelligen is het aan te raden om de belevingswereld van de initiatiefnemer in het achterhoofd te houden gedurende het opstellen van de inhoud die aan de burger wordt gepresenteerd. Hierdoor wordt de inhoud van de applicatie het meest optimaal ingericht om te dienen aan de burger.  

Naast verbeteringen in de serviceverlening voor de burger is ook het bevoegd gezag geholpen door de mogelijkheid om digitaal te raadplegen. Door het digitaal inrichten van de regelgeving ontstaat een snelle analyse van de juridische regels op relevantie voor het initiatief, wat een hoop werk voor vergunningsverleners scheelt.  

In het kort

Door het gebruik van Regelbeheer…

  • Wordt de serviceverlening naar initiatiefnemers verbeterd 
  • Zijn regels altijd actueel 
  • Kun je regels toegankelijk maken voor interne klanten 
  • Kan het eigen beheer van regels efficiënter worden ingericht 
  • Wordt de integraliteit van regels verhoogd 
  • Ben je klaar voor de Omgevingswet 

3 Regelbeheer als koppelstuk richting het DSO#

Voor het functioneren van de koppeling tussen Regelbeheer en het Omgevingsloket zijn er twee factoren van cruciaal belang: de input van de regelgeving door het bevoegd gezag in Regelbeheer en de output van de ingevulde data conform de opgestelde technische standaarden vanuit het DSO. Dit zijn de input en de output van Regelbeheer in het proces omtrent het Omgevingsloket. Hoe beide factoren zijn opgebouwd zal in dit segment worden toegelicht. 

De in- en output van Regelbeheer in relatie tot de Omgevingswet 

Input: de regelgeving van het bevoegd gezag in Regelbeheer#

De regelgeving van het bevoegd gezag wordt in de Regelbeheer-applicatie ingevoerd om onder andere de vertaalslag te maken naar toetsbare scenario’s voor vergunningaanvragen. In het Omgevingsloket wordt het juiste scenario geselecteerd door een activiteit en een locatie, waar deze activiteit zal worden uitgevoerd, te kiezen. Aan de hand van deze selectie wordt de initiatiefnemer bediend met een aantal vragen om te beantwoorden. Aan de hand van de antwoorden op deze vragen wordt er een uitkomst gegenereerd op de vergunningaanvraag. 

Om dit proces in het Omgevingsloket mogelijk te maken moeten er een vertaalslag worden gemaakt van de tekstuele regelgeving naar toetsbare vragen. Deze toetsbare vragen moeten op een bepaalde manier worden ingericht dat bepaalde combinaties van antwoorden leiden naar bepaalde uitkomsten. Deze scenario’s moeten worden inricht voor bepaalde activiteiten die een burger kan uitvoeren en bepaalde locaties waar de activiteit wordt uitgevoerd. Er zijn dus vier soorten componenten: de juridische tekst, de toetsbare vragen (ook wel (toepasbare) regels genoemd), de locaties en de activiteiten. Dit zijn de verschillende componenten die in de applicatie bestaan als input. Tussen deze componenten moeten in de applicatie de juiste verbanden worden gelegd.  Op de afbeeldingen zijn de componenten schematisch weergegeven en hieronder zullen ze één voor één worden toegelicht. 

Schematische weergave van de vier inputcomponenten van Regelbeheer

Toelichting van de vier inputcomponenten: 

Juridische teksten

bevatten de juridische tekst van de regelgeving waarin wordt omschreven wat voor regels er gelden. 

(toepasbare) Regels

zijn de vertaling van de wetteksten naar toetsbare vragen. (toepasbare) Regels bestaan uit deze testbare vragen (gebruikersvragen) en de schema’s waarmee de verbanden tussen antwoorden worden gelegd (beslistabellen). 

Locaties

de regelgeving over bepaalde activiteiten geldt soms maar voor een deel van het gebied wat een bevoegd gezag beheert. Locaties worden gekoppeld aan de (toepasbare) regels om het gebied waarin die regels ‘werken’ aan te geven (werkingsgebied). 

Activiteiten

beschrijft de activiteit die initiatiefnemers kunnen kiezen om een vergunning voor aan te vragen. De activiteiten kunnen zelf worden gekozen, daarna kunnen ze worden opgehangen aan een vastgestelde structuur van categorieën zodat ze op je juiste plek getoond worden in het Omgevingsloket. De vastgestelde structuur van activiteiten wordt de Functionele structuur genoemd.  

Een voorbeeld van welke inhoud elk van deze inputs zou kunnen bevatten is opgesomd in de onderstaande afbeelding. Dit is de informatie die bij het oriënteren voorafgaand aan het invullen van de applicatie moet worden uitgezocht. 

Invulling van de verschillende inputcomponenten die voor het invullen van de applicatie op een rijtje moeten worden gezet 

Output: technische standaarden#

Wanneer alle bovenstaande componenten voor jouw bevoegd gezag in de applicatie ingevoerd zijn moeten deze worden doorgestuurd naar het Omgevingsloket. Op deze manier levert elk bevoegd gezag zijn stukje van de regelgeving aan om uiteindelijk samen één loket te vormen voor de initiatiefnemer. De data die verstuurd wordt naar het Omgevingsloket wordt voornamelijk gecommuniceerd via twee soorten standaard ingerichte databestanden. 

In de STTR-standaard (Standaard toepasbare regels) wordt de uitwerking van de (toepasbare) regels gebundeld.

In de STOP/TPOD (Standaard officiele publicaties/ toepassingsprofiel omgevingsdocumenten) worden globaal gezien de juridische teksten en de locaties gebundeld.

Deze standaarden zijn gebaseerd op informatiemodellen die zijn opgezet om de data in te richten, zie de verdieping voor meer informatie over de modellen en standaarden. De Regelbeheer-applicatie zal de ingevulde juridische teksten en (toepasbare) regels vertalen naar de opgestelde standaarden en het doorzenden naar het Omgevingsloket.  

De verdieping#

In de afbeelding van rechts naar links zijn dit de drie voornaamste modellen: 

IMOP

Informatie model Officiële Publicaties

Algemeen structuur omgevingsdocumenten 
Doel: mogelijk maken publiceren omgevingsdocumenten 
Bekijk de officiële IMOP-documentatie

IMTR

Informatiemodel Toepasbare regels

Opbouw elementen vragenbomen 
Relatie tussen elementen 
Doel: opstellen vragenbomen en aanbieden toepasbare regels aan DSO zodat initiatiefnemer mogelijkheden op locatie kan checken 
Bekijk de officiële IMTR-documentatie (Download het pdf-bestand ‘Specificatie IMTR v..’)

IMOW

Informatiemodel Omgevingswet

Benodigde gegevens tonen juridische regels in viewer 
Filteren op bv “activiteit” of “type gebied” op een bepaalde locatie 
Doel: initiatiefnemer mogelijkheid bieden oriënteren juridische regels op bepaalde locatie 
Bekijk de officiële IMOW-documentatie (Download het pdf-bestand ‘IMOW v…’)

In de afbeelding van onder naar boven zijn dit de drie belangrijkste standaarden: 

STOP

Standaard Officiële Publicaties

Standaard voor opbouw en machine leesbaar maken gegevens IMOP voor DSO
Bekijk de officiële STOP-documentatie

TPOD

Toepassingsprofiel Omgevingsdocumenten

Relevante elementen uit IMOP (voor bv waterschapsverordening) 
Relevante elementen uit IMOW (voor bv waterschapsverordening) 
Doel: opnemen elementen uit IMOP/IMOW bij opstellen bv waterschapsverordening
Bekijk de officiële TPOD-documentatie (Download bv het pdf-bestand ‘TPOD Waterschapsverordening v…’)

STTR

Standaard Toepasbare Regels

Standaard voor opbouw en machine leesbaar maken toepasbare regels IMTR voor DSO 
Bekijk de officiële STTR-documentatie (Download het pdf-bestand ‘Specificatie STTR v…’)

4 Introductie tot het gebruiken van Regelbeheer#

Wat is de opbouw van de applicatie?#

In het vorige stuk is uitgelegd wat de hoofdcomponenten van de applicatie zijn waarmee de inhoud van de teksten en regels kunnen worden vast gelegd. In dit hoofdstuk zal er verder worden uitgebouwd op deze vier soorten inputcomponenten en wat voor subonderdelen ze kennen in de applicatie.

De vier inputcomponenten en hun subonderdelen in de applicatie#

Zoals eerder aangehaald zijn er vier soorten inputcomponenten in de applicatie: de juridische tekst, (toepasbare) regels, de locaties en de activiteiten. Deze vier componenten bevatten alle vier verschillende onderdelen in de applicatie. Per inputcomponent zullen de bijbehorende onderdelen worden geïntroduceerd en de relaties tussen deze onderdelen zullen worden toegelicht.  

De vier inputcomponenten en hun subonderdelen in de applicatie 

Juridische tekst:

De input van juridische teksten in de applicatie is wat afwijkend van hoe regelgeving normaliter wordt opgenomen. Waar normaliter een wettelijk document één lang tekstdocument is, wordt het in Regelbeheer opgesplitst in kleine blokken waarbij het kleinst mogelijke blok een lid is. Alle leden, artikelen, subparagrafen, paragrafen en hoofdstukken zijn dus allemaal opgesplitst in de applicatie ingevoerd. Dit maakt het mogelijk om elk afzonderlijk blokje tekst te koppelen aan toepasbare vragen die het stukje regelgeving toetsbaar te maken. Het overzicht van een geheel document kan ook worden gevormd, namelijk door alle losse blokken aan elkaar te linken in de ‘document’-functionaliteit in de applicatie.  

In de ‘document’-functionaliteit kan een document worden aangemaakt, zoals een Keur, en de blokken volgens de structuur van het document worden gelinkt. Alle hoofdstukken kunnen aan het document worden gekoppeld, en alle paragrafen van een hoofdstuk weer aan het hoofdstuk. Zo kun je de gebruikelijke documenten opbouwen op een manier waarop het ook mogelijk is om gedeeltes toepasbaar te maken. Wanneer een document op de juiste manier is vastgelegd in de applicatie kun je het document downloaden als tekstversie wat het communiceren over juridische teksten in binnen de organisatie vergemakkelijkt. 

Een overzicht van de documentstructuur 

Naast het opbouwen van een regulier document kun je binnen de juridisch teksten functionaliteit ook een doelenboom opstellen. De doelen kunnen als juridisch tekstelement worden ingevoerd. Juridische teksten die een uitwerking zijn van de doelen kunnen ermee worden gekoppeld. Hiermee kan een doelenboom worden opgesteld waarin in een overzicht kan worden gezien welke stukken regelgeving een uitwerking zijn van bepaalde doelen. 

Een overzicht van de doelenboomstructuur 

(toepasbare) Regels:

Zoals eerder benoemd zorgen (toepasbare) regels voor de toetsbare uitwerking van de regelgeving. Er zijn in essentie twee soorten elementen waarmee regelgeving toetsbaar kan worden gemaakt: door een vraag aan de gebruiker of een locatie geselecteerd door de gebruiker. Een beslissing op basis van een vraag is opgebouwd uit een vraag aan de gebruiker (ook wel een gebruikersvraag) die altijd wordt vertaald naar een ‘ja of nee’-oordeel. De andere soort beslissing is op basis van een geselecteerde locatie. Hierbij wordt gekeken of de door de gebruiker geselecteerde locatie binnen of buiten een referentiegebied ligt wat vervolgens het ‘ja of nee’-oordeel van deze beslissing bepaald. Er zijn dus twee vormen beslissingen om regelgeving toetsbaar te maken: op basis van een gebruikersvraag of op basis van een vergelijkslocatie.  

De gebruikersvraag is een vraag waarop een gebruiker antwoord moet geven om erachter te komen of hij/zij een vergunning nodig heeft. Er zijn verschillende vraagvormen mogelijk: op basis van een ‘ja of nee’-antwoord, op basis van een getal en op basis van een lijst voorgeselecteerde antwoorden. Bij het opstellen van de gebruikersvraag wordt het type vraag ingevuld, de formulering van de vraag bedacht en in enige toelichtende uitleg voorzien. Wanneer deze vraag in een beslistabel wordt opgenomen kun je aangeven onder welke omstandigheden de toepasbare regel een ‘ja’-oordeel of een ‘nee’-oordeel doorstuurt.  

Bij een beoordeling op basis van locatie wordt de selectie van een locatie van de gebruiker omgezet in een ‘ja’-oordeel of ‘nee’-oordeel. Bij het opnemen in een beslistabel stel je in wat de vergelijkingslocatie is door deze uit de lijst van locaties te selecteren. Vervolgens geeft je aan of de regel een ‘ja’-oordeel doorzendt wanneer de locatie wordt geraakt of niet wordt geraakt bij de selectie van een locatie door de gebruiker. 

Na het opstellen gebruikersvragen en/of locaties moet er een structuur worden opgesteld om deze elementen in een combinatiesituatie een oordeel te geven. Dit komt omdat een oordeel of men een vergunning nodig heeft vaak niet rust op één maar meerdere vragen. Hierdoor moeten oordelen van vragen kunnen worden gecombineerd tot een nieuw oordeel in (toepasbare) regels. Er moeten bepaalde scenario’s van combinaties van antwoorden worden vastgelegd waarbij bijvoorbeeld een vergunningplicht van kracht is. Zo kan een scenario voor een activiteit ‘kappen van een boom’ bijvoorbeeld de volgende toepasbare regels bevatten:

Is de boom lager dan 2 meter (gebruikersvraag)Ja
Is de boom monumentaal? (gebruikersvraag)Nee
Is de boom geplaatst op een dijk? (locatie)Nee
Geeft het nieuwe oordeelNee

Deze zogenoemde beslistabel geeft zoals je ziet niet meteen het oordeel ‘vergunningsplicht’ mee aan een bepaalde combinatie van regels. Dit wordt bewerkstelligd in de ‘onderwerp’-functionaliteit. Een overzicht van de datastructuur die ontstaat binnen de regels is hieronder afgebeeld. 

In het onderwerp worden de ‘ja’- en ‘nee’-oordelen vertaald in uitkomsten zoals: vergunningsplicht, meldplicht of plichtenvrij, etc. Dit gebeurt via eenzelfde soort beslistabel als wordt gebruikt bij de regels. 

Deze uitkomst kun je ook van een toelichting voorzien.  

Een overzicht van de datastructuur die ontstaat binnen de regels 

Activiteiten:

Voor het toetsbaar maken van de ingevoerde regelgeving moeten de regels worden gekoppeld aan de activiteit waarvoor de regels zijn opgesteld. Om een brug te slaan tussen de juridische benaming van activiteiten en een beschrijving van een activiteit zoals de burger hem herkent, zijn er twee manieren waarop de activiteiten worden uitgedrukt: activiteit en werkzaamheid. De ‘werkzaamheid’ is de omschrijving die begrijpelijk is voor de burger (bv. boom kappen) en de ‘activiteit’ is de juridische omschrijving van de activiteit (bv. houtopstand vellen). Deze twee omschrijvingen moeten aan elkaar worden gekoppeld. Daarnaast worden de werkzaamheden ook gekoppeld aan vaste werkzaamheidgroepen die het Omgevingsloket erkent. 

Locaties:

Om aan te kunnen geven waar bepaalde ingevoerde regelgeving geldt is er een mogelijkheid opgenomen in de applicatie om locaties aan te maken. Deze aangemaakte locaties kunnen worden gekoppeld aan een locatie die geïmporteerd wordt uit een de GIS-server. De locaties worden gebruikt om aan te geven waar bepaalde regels en teksten van kracht moeten worden (werkingsgebied). Daarnaast worden ze gebruikt om beslissingen op basis van locaties op te stellen.  

Hoe werkt de applicatie?#

De onderdelen beschreven in de afgelopen alinea worden in principe als losse delen ingevuld. Echter om de regelgeving toetsbaar te maken moeten de juridische teksten, (toepasbare) regels, activiteiten en locatie met elkaar verbonden worden. In de raadpleeg functionaliteit, die zit ingebouwd in de applicatie, kunnen gebruikers voor het uitvoeren van een bepaalde activiteit op een bepaalde locatie de toetsbare regelgeving toetsen. Wanneer er meerdere onderwerpen voor de gebruiker beschikbaar zijn gemaakt, moet een gebruiker ook de juiste set regelgeving kiezen door een onderwerp te selecteren. De selectie van een bepaalde combinatie van activiteiten en locaties roept, door middel van de beschreven koppelingen, een bepaalde set gebruikersvragen aan. Deze gebruikersvragen worden ingevuld en middels de gegeven antwoorden wordt door de (toepasbare) regelstructuur de ingeregelde uitkomst weergeven. De globale werking van het informatiemodel en welke verbindingen hierin moeten worden aangebracht zal in deze sectie worden toegelicht.  

Juridische teksten

Juridische teksten hebben drie soorten verbindingen in de applicatie: met elkaar, met regels en (indirect) met werkingsgebieden. Zoals eerder uitgelegd worden juridische teksten aan elkaar verbonden voor het opstellen van een documentstructuur en ook voor het maken van een doelenstructuur, zie afbeelding bij het juridische tekstonderdeel in het vorige hoofdstuk. Naast andere juridische teksten zijn de teksten ook verbonden met regels. Deze koppeling verbindt ook indirect het werkingsgebied van de regel met de juridische tekst. Voor het instellen van het werkingsgebied van de tekst kun je namelijk kiezen voor het gehele beheergebied óf de werkingsgebieden van de gekoppelde regels.  

(toepasbare) Regels:

De regels zijn in de applicatie de spin in het web. Naast een net aan uitgebreide onderlinge koppelingen, opgebouwd door de beslistabellen, hebben regels ook links met veel andere onderdelen. Hieronder worden alle mogelijke koppelingen besproken.

Onderlinge koppelingen 
Regels – Regels

Regels bestaan uit beslistabellen waar o.a. gebruikersvragen en locaties in kunnen worden opgenomen. Naast gebruikersvragen en locaties kun je in beslistabellen ook andere regels opnemen. Op deze manier is het mogelijk om complexe scenario’s in te regelen en de beslistabellen voor verschillende activiteiten aan elkaar op te knopen.

Regels – onderwerpen

Voor het omzetten van de ‘ja’/’nee’-oordelen van regels naar een eindoordeel worden regels ondergebracht in de beslistabel van het onderwerp. Hier wordt ingeregeld voor welke scenario’s welke uitkomst wordt gegeven. 

Andere onderdelen/ annotaties 
Regels – gebruikersvragen

Door het opnemen van gebruikersvragen in een beslistabel wordt een gebruikersvraag aan een regel gekoppeld. Hoe het antwoord op de vraag wordt geïnterpreteerd in de beslistabel kun je tijdens het toevoegen van de gebruikersvraag instellen.

Regels – locaties (in de beslistabel)

Locatie-afhankelijke beslissingen kunnen nodig zijn om specifieke gebieden uit te sluiten waarvoor het werkingsgebied niet toereikend is. Door een locatie hiervoor op te nemen in de beslistabel zijn deze locatie en regel aan elkaar verbonden.

Regels – locaties (werkingsgebied)

Het werkingsgebied van de juridische tekst en regel wordt ingericht door locatie(s) toe te voegen. De regel, en daarbij gekoppelde tekst, zullen alleen actief worden wanneer er een locatie wordt geselecteerd wat binnen het werkingsgebied valt. 

Regels – activiteiten

Regels worden aan activiteiten gekoppeld om te zorgen dat het duidelijk is welke regels moeten worden geactiveerd wanneer de activiteit wordt geselecteerd door de initiatiefnemer. 

Regels – juridische teksten

Deze koppeling beschrijft op welke juridische grondslag de toetsbaar gemaakt regels zijn gebaseerd. Een juridische tekst kan maar aan één regel worden gekoppeld. Koppel de overkoepelende regel die de gehele inhoud van de tekst weerspiegeld. In deze overkoepelende regel zouden alle beslissingen die door dit stuk tekst zijn opgesteld moeten terugkomen in de beslistabel.

Activiteiten:

Activiteiten (juridische term) zijn primair gekoppeld aan werkzaamheden (begrijpelijk voor initiatiefnemer). De activiteiten worden gekoppeld aan de bijbehorende regels, en de werkzaamheden worden gekoppeld aan het onderwerp. Op deze manier krijgen initiatiefnemers een lijst de zien van werkzaamheden die begrijpelijk voor ze zijn maar werkt dit op de achtergrond door naar de juridische vastgestelde activiteiten en hun gekoppelde regels. Het is daarbij ook mogelijk om werkzaamheden aan meerdere activiteiten te koppelen. Lees hier meer over in dit artikel. 

Locaties:

Locaties worden op twee manieren gebruikt: als werkingsgebied en als locatie-afhankelijke beslissing in de beslistabel. Ze kunnen als werkingsgebied worden gekoppeld aan regels (en indirect aan juridische teksten) om aan te geven voor welk gebied de regels werkzaam moeten zijn. Daarnaast kan er door het invoegen van locatie-afhankelijke beslissingen uitzonderingsgebieden worden aangemaakt op dit werkingsgebied. 

Door alle onderlinge koppelingen ontstaat het datamodel van de Regelbeheer-applicatie. Het gehele overzicht hiervan is te bezichtigen in de onderstaande afbeelding. Deze structuur is opgebouwd op basis van de voorbeeldinformatie uit de eerder voorgestelde case over het dempen van water. 

Een voorbeeld informatiestructuur in de Regelbeheer applicatie

5 Een voorbeeld van het gebruik van Regelbeheer op basis van een case#

In dit segment zal er middels het invullen van een simpele case worden laten zien hoe de invulling van de applicatie er in de praktijk uitziet. Er wordt een makkelijke case aangedragen waarvoor de verschillende in te vullen onderdelen kort worden behandeld. Een uitgebreide case met meer achtergronduitleg bij de keuzes die zijn gemaakt is te vinden in dit artikel. In de case worden alleen de acties beschreven die in de applicatie moeten worden gedaan, hoe je deze acties kunt uitvoeren wordt beschreven in de Quick Reference Card-artikelen per onderdeel van de applicatie. Deze kun je vinden op deze pagina. 

Hieronder is een stuk regelgeving beschreven over de activiteit ‘dempen van water’ waarmee deze case zal worden ingevuld.  

Voorbeeld case “Regelgeving van de activiteit dempen van water”

Juridische tekst: 

Bekijk hoe deze acties worden uitgevoerd in de Quick Reference Card van juridische teksten. 

Maak een document aan

Met de titel: “Keur 2020″  

Maak een document aan

Voeg onder het document een hoofdstuk toe

Met de titel: “Algemene bepalingen“

Voeg onder het document een hoofdstuk toe

Voeg onder het document een paragraaf  toe

Met de titel: “Vergunning plichtige activiteiten”  

Voeg onder het document een paragraaf  toe

Voeg onder de paragraaf het artikel toe met de tekst uit het voorbeeld

Met de titel: “Activiteiten in het watersysteem”  

Voeg onder de paragraaf het artikel toe met de tekst uit het voorbeeld

Activiteit: 

Bekijk hoe deze acties worden uitgevoerd in de Quick Reference Card van activiteiten en werkzaamheden. 

Maak activiteit aan

Met de naam: “Dempen van water”  

Maak activiteit aan

Maak de werkzaamheid aan en koppel deze met de bovengenoemde activiteit

Met de naam: “Dempen van water” 

Maak de werkzaamheid aan en koppel deze met de bovengenoemde activiteit

Locatie: 

Bekijk hoe deze acties worden uitgevoerd in de Quick Reference Card van locaties. 

Maak de volgende locaties aan:

Overige watergang met de naam: “Overige watergang”

Beschermingszone van waterkering met de naam: “Beschermingszone van waterkering”

Kernzone van waterkering met de naam: “Kernzone van waterkering”

Maak de volgende locaties aan:

Regels: 

Bekijk hoe deze acties worden uitgevoerd in de Quick Reference Card van gebruikersvragen, Quick Reference Card van regels en  Quick Reference Card van onderwerpen.

Maak een gebruikersvraag aan 

Bekijk hoe deze acties worden uitgevoerd in de Quick Reference Card van gebruikersvragen. 

Met de naam: “Dempen wateroppervlakte groter dan 100m2?” 

Met de vraag: “Is het te dempen wateroppervlakte groter dan 100m2?” 

Maak een gebruikersvraag aan 

Maak een tweede gebruikersvraag aan 

Met de naam: “Demping uitsluitend optrekken bovenwatertalud? 

Met de vraag: “Bestaat de demping uitsluitend uit het steiler optrekken van het bovenwatertalud?” 

Maak een tweede gebruikersvraag aan 

Maak de regel aan

Met de naam: “Uitzondering op vergunningplicht dempen van watergang in overig water” 

Regel de beslistabel als volgt in: 

Gebruikersvraag: dempen wateroppervlakte groter dan 100m2nee–
Gebruikersvraag: demping uitsluitend optrekken bovenwatertaludnee–
Locatie: kernzone van waterkeringnee–
Locatie: beschermingszone van waterkeringnee–
Oordeeljanee

Stel bij de locaties in dat het antwoord ‘ja’ is wanneer de opgegeven vergelijkingslocatie wordt geraakt.

Koppel deze regel aan het werkingsgebied: ‘overige watergang’, de activiteit: ‘dempen van water’ en de juridische regel: ‘activiteiten in het watersysteem’. 

Maak de regel aan

Maak een onderwerp aan

Bekijk hoe deze acties worden uitgevoerd in de Quick Reference Card van onderwerpen. 

Met de naam: “Activiteiten in het watersysteem” 

Regel de beslistabel als volgt in:

Uitzondering op vergunnings- plicht dempen van waterneeja
Uitkomstvergunning- plichtplichtenvrij

Koppel dit onderwerp aan de werkzaamheid: ‘dempen van water’. 

Maak een onderwerp aan

Toetsen regels#

Na het invullen van de onderdelen en het aanbrengen van de nodige koppelingen kunnen de regels worden getoetst in raadplegen.  

• Test eerst de regels per stuk (door te koppelen aan een dummy onderwerp) alvorens alle regels onder te brengen in een grote beslisboom van het onderwerp. 

• Wanneer er bij raadplegen iets onverwachts gebeurt, controleer dan deze punten: 

  • Als niet de juiste juridische teksten worden getoond bij de uitkomst: dan klopt de relatie tussen juridische tekst niet met de regel 
  • Als niet de juiste vragenlijst wordt getoond: dan kloppen de regels niet 
  • Zijn de vragen onterecht weggestreept: dan klopt de beslistabel niet
  • Controleer of de regels aan de juiste locaties zijn gekoppeld 
  • Controleer of de juiste werkzaamheden aan het onderwerp zijn gekoppeld 
  • Controleer of de juiste activiteit(en) aan de regels zijn gekoppeld 
  • Controleer of de werkzaamheden goed gekoppeld zijn aan de activiteiten 
  • Controleer of je het juiste besluit hebt geselecteerd in bij de versieselectie 

Regels toevoegen en wijzigen#

Juridische teksten, regels en onderwerpen worden aangemaakt en gewijzigd via een zogenoemd besluit. Een besluit is een groepering van wijzigingen aan de vigerende regels. Deze kan van status worden veranderd waardoor een groep wijzigingen na controle door de juiste personen vigerend kan worden gemaakt. Meer informatie over de werking van besluiten kun je vinden in dit artikel. 

6 Overige opmerkingen#

Adviezen voor invullen#

  • – Neem de uitkomst op in de titel van de toepasbare regel (zodat je weet wat de uitkomst ‘Ja’ betekent). bv ‘Geluidsoverlast – toestemmingsvrij’, ‘Kappen Boom – vergunningsplichtig’ 
  • – Schrijf de naam van een gebruikersvraag op als vraag. bv ‘Is de boom monumentaal?’
  • – Wees, voor een uniforme opbouw in teksten en titels, consistent in: 
  • Gebruik van interpunctie 
  • Volgorde van woorden
  • Gebruik van hoofdletters 
  • Volg vastgestelde woordenlijst (bv Aquo) 
  • Gebruik van koppeltekens en haakjes 
  • – Gebruik eenduidige verkortingen (bv): 

JR

TR

GV

Art

K&L

juridische regel 

toepasbare regel

gebruikersvraag

artikel

kabels en leidingen

  • – Schrijf regels zoveel mogelijk in enkelvoud (bv boom ipv bomen) 
  • – Denk bij eenheden in de gebruikersvraag aan de meest logische vorm voor de gebruiker passende bij de situatie 
  • – Maak notities (logboek) over de gemaakte keuzes bij juridische teksten in de applicatie, in deze notities staan in korte toelichtingen oa: 
  • Welke keuzes zijn gemaakt in het ontwerp van de regels? 
  • Waarom binnen of juist buiten bij locatie in een regel?
  • Waarom wordt er een exact getal gevraagd of juist niet (bv ivm regelwerking uit andere overheden)? 
  • Welke juridische voorwaarden worden niet gevraagd als gevolg van routes in de beslisbomen? 
  • – Maak bij de voorbereiding niet alleen een beslistabel, maar teken ook een beslisboom in de vorm van een diagram. Dit helpt heel erg bij: 
  • Verkrijgen van overzicht van wat er precies is opgeschreven in de juridische tekst 
  • Bepalen welke regels er nodig zijn 
  • – Stel een conventie op met afspraken over hoe titels van alle onderdelen moeten worden geschreven. Lees dit artikel voor een voorstel van zo’n conventie.
  • – Let erop of de de juridische tekst/regel zonder context duidelijk is. Enkel relevante juridische teksten worden getoond bij de uitkomst van raadplegen. Is de juridische tekst zodanig geformuleerd dat de initiatiefnemer zonder context van de andere juridische teksten in een artikel direct snapt waar de juridische tekst over gaat? (bv een juridische tekst over een meldingsplicht zou in de zinnen expliciet het woord melding moeten bevatten, inclusief de uitkomst als niet aan een voorwaarde voor enkel een meldingsplicht wordt voldaan.) Wanneer de juridische tekst verwijst naar een andere regel die niet getoond wordt, is de uitkomst onduidelijk/onvolledig. 

Autorisatie#

In de applicatie kunnen gebruikers verschillende rollen toebedeeld krijgen met betrekking tot hun taken in de applicatie.  Er zijn vijf verschillende rollen: 

Externe raadpleger

Externe klanten zoals burgers, gemeenten, organisaties die inzicht willen in het vigerend beleid 

Interne raadpleger

Werknemers uit jullie organisatie die inzicht willen in het vigerend beleid 

Beleidsmakers

Beleidsexperts die beleid schrijven/invoeren 

Beheerder

De inhoudelijke expert van de applicatie die de koppelingen en functionaliteiten overzien en reguleren  

Regelmaker
Beoordelaar

Personen die de juridische teksten toepasbaar maken

Een persoon die een kwaliteitscheck toepast op inhoudelijke wijzigingen 

Lees meer over wat deze rollen precies voor autorisaties betekenen in dit artikel. 

Ontwikkeling in RB#

De Omgevingswet is nog niet ingevoerd en het Digitaal Stelsel Omgevingswet is vandaag de dag nog steeds in ontwikkeling. Door het gereed maken van de applicatie op het aansluiten van de wijzigende standaarden is de applicatie tot op de dag van vandaag nog in ontwikkeling. Bij deze ontwikkelingen worden gebruikers zo goed mogelijk betrokken middels gebruikersgroepen om zo de applicatie zo goed mogelijk op de wensen van de gebruiker te laten aansluiten. Wanneer er nieuwe ontwikkelingen om de hoek staan wordt dit gecommuniceerd tijdens de gebruikersgroep en is erover te lezen in de nieuwsbrief. Het is mogelijk om je voor de nieuwsbrief in te schrijven via deze link. Een lijst van afgelopen updates is te vinden op de updatepagina op de handleiding website.